موزه رختشویخانه
این موزه که به موزه مردم شناسی زنجان نیز مشهور می باشد، در زمان های قدیم مکانی برای شستشو بوده که از حوضچه های زیادی تشکیل شده است و هرکدام از حوضچه ها برای مصارف خاصی هم چون شستن لباسها، شستن ظرف ها و آبکشی آن ها بوده است.
رختشویخانه زنجان توسط دو برادر به نام‌های مشهدی اکبر معمار و مشهدی اسماعیل بنا ساخته شد و به‌طور عام‌المنفعه و شبانه‌روزی کار می‌کرد. زمین آن را علی اکبر خان توفیقی، اولین شهردار وقت زنجان در سال ۱۳۰۷ از باقرخان امجد نظام به قمیت ۱۸۵ تومان خریداری کرد و به دستوری وی رختشویخانه ساخته شد. این محل قبل از احداث رختشویخانه با هرزآب‌های سطحی مملو و به بابا جامال چوقوری (گودال بابا جمال) معروف بود.
مجموعه تاریخی رختشویخانه در سال ۱۳۱۹ در دفتر اندیکاتور اداره ثبت اسناد و املاک زنجان به ثبت رسیده بود. ساخت رختشویخانه توسط برادران مشهدی ۱۵ ماه به طول انجامید. سنگهای این بنا از معدن سنگ روستای اژدهاتو استخراج و پس از حجاری توسط کاری‌های بلدیه (شهرداری) به محل بنا حمل شدند.
سبک و سیاق معماری رختشویخانه زنجان را میتوان به شیوه اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی نسبت داد. از نظر تشابه کاربری چنین بنایی در هیچ قسمتی از ایران به این شکل دیده نشده، ولی از نظر معماری با مسجد عباسقلی خان و دروازه ارگ قابل مقایسه است. در ساخت این بنا از مصالحی چون سنگ، چوب و آجر استفاده کرده‌اند.
آب رختشویخانه زنجان از قنات قلعچه حاجی میربهاءالدین تأمین می‌شد. اجرای مخزن این رختشویخانه به روش قرقی بوده و آب‌بندی با ملاط ساروج تا ارتفاع دو متر در دیواره‌ها و كف انجام شده است. در منتهی الیه طاق‌ها و دیوار سمت جنوبی، پنجره‌ای را به‌منظور تبادل هوا تعبیه کرده‌اند كه در نوع خود قابل توجه است. مخزن آب‌انبار در بازسازی‌های اخیر این مجموعه، به‌عنوان نمایشگاه تغییر كاربری داده شد.
فاصله جهانگردی زنجان تا رختشویخانه 4/5 کیلومتر - 13 دقیقه
استان: زنجان
شهر: زنجان
آدرس: استان زنجان، زنجان، خیابان سعدی، کوچه فرهنگ